لرستان در گذر انقلاب اسلامی

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان،از لرستان؛کتاب انقلاب اسلامی در لرستان (جلد اول)، تالیف حميدرضا دالوند از ابتدای سال آینده وارد بازار خواهد شد .

کتابی که زیر و بم و ریز و درشت انقلاب را در لرستان بیان می کند.

این کتاب با محتوای مستند، نخست به بررسی چگونگی رویارویی علمای لرستان و اقوام سامان گریز لر با دولت اقتدارگرای رضاخان می پردازد و سپس وقایع مدرنیسم پهلوی را مشخص می سازد.

نخستین گام ها برای مبارزه با رژیم پهلوی پس از شروع نهضت امام در سال 1342، نقش آیت الله کمالوند و حوزه کمالیه در هدایت جریان مبارزه، فعالیت آیت الله مدنی در خرم آباد و در نهایت عملکرد ساختار انقلابی، پس از استقرار جمهوری اسلامی از مباحث عمده کتاب است.

مردم استان لرستان نیز همانند دیگر استانهای ایران در دوران پهلوی مشکلات متعددی با حکومت داشتند .

زدو بند ها و روابط غیر اخلاقی در میان مسئولان این شهر و در مقابل تعصب و مذهبی بودن مردم لرستان فاصله زیاد مردم و سران حکومتی را به وضوح نشان میداد.

سال 1355 چهارتن از نمايندگان لرستان پروين دخت سليلی، غلامرضا غضنفری، عين‌الله توكل و يحيی معينی چاغروند طی نامه‌ای به شاه خواستار رسيدگی به رفتار ماموران دولتی، حزبی و متنفذين محلی در منطقه شدند.

از اين رو گروه‌ی برای بررسی رهسپار خرم‌آباد گشتند. نتيجه كار گزارش 17 صفحه‌ای شماره 35 مورخ 1355/9/27 اين گروه شد كه به نخست وزير وقت ارايه گرديد.

آنچه از گزارش ياد شده مربوط به شهرستان خرم‌آباد است، به گونه‌ای فشرده در زير می‌آيد.

کوهدشت:

1- اعمال نفوذ در نحوه‌ی انتخاب کاندیداها و انتخابات انجمن شهر.

نتیجه: ادعای اعلام شده صحیح نیست.

2- تخلف در امور شهرداری.

نتیجه: تخلفی مشاهده نشد.

3- تعویض حسین­‌آباد بخت شهردار.

نتیجه: خواسته‌ی شاکی درباره‌ی تعویض شهردار منطقی نمی‌باشد.

دلفان:

1- تضییع حق تعدادی از کاندیداه‌ای انجمن شهر.

نتیجه: موارد استنادی شاکی وارد نیست.

2- شکوائیه‌ه‌ای تلگرافی برخی از اهالی در خصوص انتخابات انجمن شهر.

نتیجه: با توجه به رسیدگی­ه‌ای قانونی وزارت کشور، رسیدگی مجدد به نظر نرسید.

خرم‌آباد:

1- تشکیل جلسات دائمی‌ توسط آقایان فتح‌­الله­ پورسرتیپ، روح‌الله ­قاضی‌­زاده، نمایندگان سابق مجلس و محمدحسین غضنفری نماینده‌ی فعلی خرم‌آباد در مجلس شورای­ملی و علی­محمد ساکی شهردار و مسئول حزب استان به منظور تحریک و تفتین بخصوص بین عشایر.

نتیجه: تنها منبع موثق در این مورد ساواک استان بود و ایشان اظهار داشتند که منطقه‌ی لرستان از نظر شایعه‌سازی و مستعار نویسی خیلی قوی است و اشخاص یاد شده‌ی بالا افراد محترمی‌ هستند و تشکیل جلسات به منظور تحریک عشایر صحیح نیست.... موارد استنادی صحیح نبوده و استنباط شاکیان نادریت و مغرضانه است.

2- تحریکات دامنه­دار آقای-ساکی شهردار خرم‌آباد و مسؤول حزب استان.

نتیجه: موارد منتسبه نادرسات است.

3- حیف و می‌ل اموال شهر توسط شهردار و اعلام جرم به دادستان دیوان کیفر.

نتیجه: اتهامات وارده به نظر صحیح نمی‌آید.

4- حیف و میل اعتبارات اردوه‌ای عمران ملی در استان.

نتیجه: موضوع توسط بازرسی شاهنشاه‌ی رسیدگی شده بود...

در روزگار پهلوی تا سال 40 تنش های ایلیاتی میان ایل ها و طایفه های همسایه برای مالکیت بیشتر بر زمین ها صورت گرفت، ولی دهه های 40 و 50 که مدرنیسم پهلوی چیره شد، برای اشغال پست های اداری و تصدی امور دولتی و وابسته به دولت، سران مردان ایلات به ستیزه جویی و رقابت برخاستند.

تنش میان پاپی ها و قلاوندها در پاییز 1345 نمونه ای از تنش های ایلی این روزگار است.

بر اساس گزارش هنگ ژاندارمری لرستان در تاریخ 19 آذر 1345 قلاوندها به رهبری خانواده بزرگی در ایستگاه مازو حاج سید محمد جعفری یکی از سران پاپی را مضروب ساختند.

این رویداد با دخالت کمیسیون حفظ امنیت اجتماعی لرستان و تبعید هشت تن از بزرگان قلاوند و نیز خانجانخان رضایی به خارج از استان پایان پذیرفت.

دوره روشنگری (1344 - 1356) الف) سفرهای تبلیغی مبارزان به خرم آباد در سال 1344 همچنان فعالیت طلبه­ ها و مدرسین لرستانی مقیم قم ادامه داشت. آقایان سید حسن طاهری خرم آبادی، مهدی کروبی، سیدمحمد نقی شاهرخی، حجت ­الله ساکی، عبدالحسین کرم اللهی، محمد علی صنعتگر خرم آبادی، باقر فرج اللهی خرم آبادی، محمد حسین روشنی خرم آبادی و سید محمد شاهرخی، در مهر ماه این سال به همراه دیگر فضلا و محصلان حوزه علمیه قم، به مناسبت انتقال امام به نجف نامه ای به محضر ایشان نوشتند و وفاداری خویش به آرمان او و اجرای منویاتشان را اعلام کردند.

اینها نمونه های کوتاهی از اوضاع لرستان در زمان پهلوی بود تا اینکه

ساختار انقلابي لرستان در طي دو دهه‌ی 40 و 50 بتدريج شكل گرفت و در آستانه‌ی پيروزي انقلاب نمود عيني پيدا كرد.

تا سال 1357 وجودي پراكنده و سري داشت و در اين سال به ضرورت زمان از همبستگي يا به عبارتي بهتر «همراه‌ی» نيروهاي مذهبي و گروه‌هاي سياسي موجود پديد آمد. در لرستان، به ويژه شهرستان ‌خرم‌آباد، پس از نيروهاي مذهبي مهمترين گروه‌هاي سياسي فعال: چريكهاي فدائي خلق، مجاهدين خلق و هواداران و اعضاي قديمي حزب توده بودند كه فعاليت خويش را تجديد كردند.

يكي از مهمترين اقدامات حوزه كماليه و روحانيت لرستان گسترش اسلام و نهضت در مناطق روستايي و عشايري بود كه به اين منظور نزديك به سه دهه فعاليت فرهنگي و تبليغي صورت گرفت.

در نتيجه، عشاير به عنوان پشتيباني نيرومند و پايگاهي مطمئن همواره در برنامه ريزي‌ هاي نيروهاي مذهبي خرم آباد در نظر گرفته مي شدند. در پايان دهه 50 نفوذ نهضت در مناطق عشاير و روستايي به اندازه چشمگيري گسترده شده بود به گونه اي كه مقامات امنيتي منطقه را نگران ساخته بود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران۲3 بهمن ۱۳۵۷ خونین ‌ترین روز تاریخ مبارزات مردم لرستان، به ویژه شهر خرم‌آباد است. در این روز برای فتح آخرین سنگرهای حکومت پهلوی، شهر یکپاره در دود و آتش فرو رفت. ده ها تن جان باختند و یا زخمی شدند.

با فتح ژاندارمری هزاران سلاح به دست مردم افتاد. رخدادهای این روز ابعاد گسترده ای دارد.

۳۰ دی ۱۳۵۷ مصادف با اربعین حسینی، سراسر ایران شاهد تظاهرات و سوگواری بود. در این روز بیش از ۳۰ هزار تن از اهالی خرم‌آباد و عشایر مناطق اطراف دست به تظاهرات زدند که طی آن نمایندگان و سران عشایر با جامعه­‌ی روحانیت اعلام هم بستگی کردند.

دهه پاياني آذرماه كه با عاشوراي حسيني آغاز مي ‌شد، روزهاي پر تنشي در لرستان، به ويژه در شهر خرم ‌آباد بود.

در روز عاشورا 20 آذر، شهر خرم آباد به سنت سال‌ هاي پيش سوگوار و ماتم زده، شاهد حضور دسته ‌هاي مختلف سينه‌ زن و زنجيرزن در خيابان­ها بود.

تظاهرات اين روز در قالب عزاداري اجرا شد. روز بعد يعني 21 آذر، شهر خرم‌آباد صحنه‌ درگيري و تظاهرات خونين بود كه در نتيجه‌ آن شهرام حافظي، متولد 1338 خرم‌آباد، دانش‌آموز دوره دبيرستان مورد اصابت گلوله قرار گرفت و شهيد شد.

۱۶ آذر ۱۳۵۷ هرچه که روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی نزدیک‌تر می‌شد، بر شدت و دامنه ی تظاهرات افزوده می گشت.

در نتیجه، وزارت کشور طی تلگرافی از شورای تأمین استان، خواستار اعلام برقراری حکومت نظام در خرم آباد شد.