جنگ طولانی و بی‌ثباتی در انتظار سودان است

خبرگزاری رویترز در تحلیل خود درباره وضعیت کنونی سودان می‌نویسد: جناح‌های متخاصم سودان درگیر جنگ هستند و دو هفته نبردی که تاکنون داشته‌اند نشان می‌دهد هیچ‌کدام نمی‌توانند به راحتی پیروز شوند. این مسئله شبح جنگی طولانی بین یک نیروی شبه‌نظامی چابک و یک ارتش مجهز را ایجاد می‌کند که می‌تواند سودان را بی‌ثبات کند.

در این گزارش نوشته شده حتی با کشته شدن صد‌ها نفر و تبدیل خارطوم به منطقه جنگی، نشانه‌ای از سازش بین عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش و محمد حمدان دقلو حمیدتی، رئیس نیرو‌های شبه نظامی پشتیبانی سریع وجود ندارد. 

در همین حال، میانجی‌های خارجی برای کاهش درگیری‌ها تلاش کرده‌اند، اما هر آتش‌بس با گلوله باران و حملات هوایی در خارطوم یا مناطق دیگر مثل دارفور در غرب تضعیف شده است. فولکر پرتس، نماینده ویژه سازمان ملل در سودان می‌گوید نشانه‌هایی از گشایش بیشتر برای مذاکرات دیده شده است، اما امروز مجددا صدای تیراندازی در شهر شنیده شد.

حمیدتی و برهان هر دو ایده مذاکره با یکدیگر را از زمان شروع جنگ در اظهارنظر‌های عمومی رد کرده اند. یکی از دستیاران حمیدتی در پاسخ به سوالات رویترز درباره آمادگی وی برای مذاکرات صلح سکوت کرد. حمیدتی پیش از این در ۲۰ آوریل گفته بود با برهان که او را «جنایتکار» می‌خواند، مذاکره نخواهد کرد. از سوی دیگر، یکی از دستیاران برهان نیز در پاسخ به سوال مشابه، با اشاره به گفته‌های خود برهان اظهار داشت که او نمی‌تواند با «رهبر شورش» (حمیدتی) به مذاکره بنشیند.

خطرات هم برای سودان و هم برای هفت کشور همسایه آن زیاد است. با وجود نیروی هوایی و تانک، ارتش تاکنون نتوانسته است جنگنده‌های پشتیبانی سریع را که در خارطوم پراکنده شده اند، خارج کند. ارتش سودان روز پنجشنبه اعلام کرد در جنگ دست بالاتر را دارد، اما ارزیابی‌های یک دیپلمات غربی در گفتگو با رویترز چیز دیگری را نشان می‌دهد.

بسیاری از غیرنظامیان پایتخت را به مقصد مناطق امن‌تر ترک کرده‌اند. ساکنان می‌گویند شهر دچار فروپاشی شده؛ زیرا باند‌ها و غارتگران در خیابان‌های خالی دزدی و غارت می‌کنند، محله‌ها توسط حملات هوایی و گلوله باران می‌لرزد و مواد غذایی و سوخت در حال تمام شدن است.

حتی اگر ارتش بتواند در خارطوم پیروز شود، تحلیلگران نگرانند که زمینه برای بازگشت به الگوی معمول جنگ‌های داخلی سودان فراهم شود. یک دیپلمات ارشد منطقه‌ای وضعیت را «وحشتناک» توصیف می‌کند. این دیپلمات با ابراز نگرانی از درگیری مجدد در خارطوم و مناطق پیرامونی در این کشور ۴۶ میلیونی گفت: «تجزیه‌های زیادی خواهیم داشت».

این دیپلمات غربی با تاکید بر دورنمای دشوار صلح می‌گوید هدف میانجی‌ها برقراری آتش‌بس است، اما «آن‌ها» قرار است در مورد چه چیزی صحبت کنند که قبل از شروع درگیری روی میز نبوده است؟» این دیپلمات گفت که هیچ یک از طرفین نمی‌توانند یک پیروزی قاطع نظامی یا کنترل تمام قلمرو سودان را به دست آورند.

احمد سلیمان یک تحلیلگر دیگر از اتاق فکر «چتم هاوس» می‌گوید نیرو‌های پشتیبانی سریع تحرک بالایی دارند. از سوی دیگر، ارتش تدارکات دارد. ممکن است ارتش بتواند به مرور زمان این نیرو‌ها را از پایتخت بیرون کند... که اگر این سناریو اجرا شود مناقشات در مناطق دیگر دارفور افزایش خواهد یافت.