شرکت‌های بورسی ملزم به رعایت دستورالعمل حاکمیت شرکتی هستند

ولی‌الله جعفری مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: مطابق تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) حاکمیت شرکتی ساختاری را فراهم می‌کند که از طریق آن اهداف شرکت تنظیم می‌شوند و روش‌های دست‌یابی به آن اهداف و نظارت برعملکرد تعیین می‌گردند. حاکمیت شرکتی در راستای حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران، پیشگیری از وقوع تخلفات و نیز ساماندهی و توسعه بازار شفاف و منصفانه اوراق بهادار طبق بند‌های ۲، ۸، ۱۱ و ۱۸ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی)، طی دستورالعمل توسط سازمان بورس تصویب شد.

او در پاسخ به این پرسش که اهمیت اجرای دستورالعمل حاکمیت شرکتی برای سهامداران به ویژه سهامداران خرد چیست؟ مطرح کرد: اهمیت حاکمیت شرکتی در افزایش اعتماد ذی نفعان، مدیریت تضاد منافع، خلق ارزش، افزایش کارایی، کاهش ریسک‌های شرکت و بهبود فرایند تصمیم گیری سهامداران است. اصل دوم از اصول حاکمیت شرکتی به رعایت حقوق ذینفعان اشاره دارد که به معنی حفظ حقوق سهامداران و برخور یکسان با آنها است.

او همچین در رابطه با ضمانت اجرایی دستورالعمل حاکمیت شرکتی گفت: کلیه اشخاص مشمول دستورالعمل، موظفند مفاد دستورالعمل را رعایت نمایند. در غیر این صورت شرکت یا مدیران شرکت، متخلف محسوب شده و حسب مورد و به تناسب تخلف ارتکابی، به یک یا چند نوع از مجازات‌های انضباطی زیر محکوم می‌شوند: 

• تذکر کتبی با درج در پرونده.
•  اخطار کتبی با درج در پرونده.
• جریمه نقدی موضوع ماده ۱۴ قانون توسعه ابزار‌ها و نهاد‌های مالی جدید در راستای تسهیل سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی. 
•  سلب صلاحیت از ادامه تصدی سمت مطابق با آیین‌نامه ماده ۱۳ قانون توسعه ابزار‌ها و نهاد‌های مالی جدید در راستای تسهیل سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی

جعفری در پاسخ به این پرسش که اکنون حاکمیت شرکتی اجرا شده است؟ بیان کرد: تاکنون تلاش‌های بسیاری برای نهادینه کردن مفهوم حاکمیت شرکتی در ایران صورت گرفته است. از جمله این تلاش‌ها اقداماتی بود که طی سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ توسط سازمان کارگزاران اوراق بهادار تهران انجام گرفت و در این خصوص پیش نویس تهیه شد، اما نظر کارشناسان با توجه به مشکل اساسی در تعریف مدیر مستقل و همچنین وجود ابهاماتی در عدم تعارض این دستورالعمل با قانون تجارت، این پیش‌نویس عملاً نادیده گرفته و به تایید مراجع ذیصلاح نرسید. پس از آن و طی سال‌های ۱۳۸۶ و ۱۳۸۷ و پس از تغییر در ساختار نظارتی بازار اوراق بهادار، این بار سازمان بورس و اوراق بهادار با تشکیل کارگروهی موسوم به کارگروه حاکمیت شرکتی مجدداً اقدام به بررسی و تدوین دستورالعمل حاکمیت شرکتی نمود. دستورالعمل حاکمیت شرکتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران در سال ۱۳۹۷ به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید، اما در ادامه به موجب مصوبه مورخ ۱۴۰۱ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، این دستورالعمل اصلاح شده و دستورالعمل حاکمیت شرکتی ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار جایگزین آن شد و شرکت‌ها ملزم به رعایت آن هستند.

او همچینن افزود: پیش نویس منشور کمیته ریسک و کمیته انتصابات که طبق مفاد ماده ۱۴ کلیه شرکت‌ها ملزم به تشکیل آن تحت نظر هیات مدیره هستند در این سازمان تهیه شده و در دست تصویب و ابلاغ است. همچنین سازمان در نظر دارد طی امسال نشستی با موضوع پایداری که بخش مهمی از حاکمیت شرکتی راتشکیل می‌دهد برگزار نماید.