بافت تاریخی قم دوره پوسیدگی خود را آغاز کرده است

به نقل از شهرداری قم، محمدحسین علی‌اکبری در حاشیه بازدید مدیران استانی و شهری از سرای ملأ حسین، میدان کهنه و مدرسه غیاثیه شهر قم اظهار داشت: اگرچه سابقه مرمت و احیای بنا‌ها و بافت تاریخی به‌عنوان بخشی از میراث‌فرهنگی در ایران طولانی است، اما اقدامات انجام‌گرفته نتوانسته به‌خوبی در زدودن فرسودگی از این بنا‌ها راهگشا باشد و این عامل زمینه تخریب این آثار با ارزش را فراهم ساخته است و می‌توان دلیل اصلی دور ماندن بافت تاریخی از زندگی امروز را در ناسازگاری میان کالبد بافت شهری تاریخی و فعالیت‌های ارائه‌شده در آن یا فعالیت‌های اقتصادی موجود در آن دانست.

وی با بیان اینکه تعیین محدوده بافت‌های شهری ازجمله بافت تاریخی، بافت فرسوده و یا بافت غیر همگن ضرورت دارد، افزود: تا زمانی که نظام پهنه‌بندی و تدقیق بافت‌های شهری به طور کامل و دقیق انجام نشود، همچنان با چالش احیای بافت‌های تاریخی و فرسوده شهری مواجه هستیم.

مدیر منطقه یک شهرداری قم ادامه داد: مشارکت‌های مردمی و یا مشوق‌هایی در خصوص بافت‌های تاریخی وجود ندارد، لذا حتی آثار ثبت‌شده تاریخی نیز به دلیل نبود منابع مالی مناسب در حوزه احیا و بازنگری توسط مالک و یا حتی سازمان‌های متولی از بین می‌رود. بسیاری از رویکردها در قبال بافت تاریخی بی‌اثر بوده است بااین‌حال چنانچه رویکرد اقتصاد گردشگری نسبت به این بافت‌های هویت‌بخش وجود داشته باشد، ضوابط و قوانین احیای این بافت‌ها نیز بهتر اجرا شود.

وی دلایل عدم احیای بافت های تاریخی را مورد توجه قرار داد و گفت: گویا بافت‌های تاریخی در مکان و زمان خود منجمد شده و پس از انجمادی طولانی، دوره پوسیدگی خود را آغاز کرده است.  احیای کالبدی صرف و برخورد تک‌جانبه با بناها باعث شده تا حتی بناهای مرمت‌شده نیز پس از مدتی کوتاه مجدد متحمل تخریب یا صدماتی از سوی ساکنان غیربومی یا بزهکار در بافت شوند.

علی‌اکبری تصریح کرد: باتوجه به پیشرفت جامعه، تحولات اقتصادی در بافت تاریخی نیز به فضا‌های جدید شهری نیازمندند که بافت‌های تاریخی غالباً از این فضا‌ها برخوردار نیستند و نخواهد توانست پاسخگوی فعالیت‌های معاصر باشد؛ بنابراین این ویژگی باعث کاهش سرمایه‌گذاری در بافت تاریخی خواهد شد که در نتیجه تخلیه بافت از سکنه بومی را در پی خواهد داشت.

وی با تأکید بر اینکه در ادامه این رویکرد، خروج سرمایه از بافت تاریخی موجب فرسودگی اقتصادی خواهد شد، عنوان کرد: ازاین‌رو، به‌منظور درمان فرسودگی مکانی و بازگرداندن موقعیت‌های اقتصادی هر منطقه، برقراری امتیاز‌های رقابتی برای آن ضروری است. درواقع بحران اقتصادی ناشی از فقدان کاربری مناسب در بافت تاریخی، عاملی اساسی در فرسودگی بنا‌های باارزش است.